Ostalo

(VIDEO) Od amaterskog sporta do spektakla: Stidljivo je ušao u školski sistem, a onda vremenom postao ATRAKCIJA za široke narodne mase

Mnogi od nas čekaju kraj radnog vremena kako bi uključili TV ili čak otišli na neko sportsko dešavanje i uživali u dobroj igri.

navlačenje konopca na Olimpijskim igrama 1908. godine
FOTO: BRITISH PATHÉ/YOUTUBE/SCREENSHOT

Da li je ova praksa gledanja sportskih dešavanja slika i prilika našeg vremena ili se ona dugi niz godina razvijala kroz svijet sporta, spektakla i reklama?

Kako je došlo do ove kombinacije možemo da vidimo neposredno kroz laganu modernizaciju društva od početka 19. vijeka kada sport počinje da ulazi u školski sistem tadašnjih velikih evropskih država, kao i način na koji postaje atrakcija za široke narodne mase.

Devetnaesti vijek donosi razvoj posebnih nacionalnih pokreta i sistema teorije sporta. Švajcarac Johan Hajnrih Pestaloci i Franc Nahtegala svojim djelima iznose zanimljive teze sa posebnim osvrtom na gimnastiku, koja je po njima bila osnova tjelesnog odgoja.

Gimnastika početkom 19. vijeka postaje osnovna disciplina za vojne potrebe vaspitanja, ali i za školski sistem. Dolazi do razvoja tri različita gimnastička sistema, a činioci koji su uticali na razvoj sporta su urbanizacija i proizvodnja koja je zahtijevala fizičko vježbanje za radnike kako bi izdržali naporan rad, kao i pripreme za novi način vojevanja na ratnim poljima.

Veće evropske države počinju da uvode u svoj sistem školovanja i sport kao važnu stavku odgoja, najprije Engleska i Njemačka, pa onda i Francuska, dolaskom ministra obrazovanja Žorža de Sen Klera i uticajima Pjera de Kubertena, osnivača Francuske sportske unije atletskih društava 1887. godine i inicijatora za obnovu antičkih Olimpijskih igara.

Sport posljednjih godina 19. vijeka postaje dio spektakla upravo kroz organizovanje prvih modernih Olimpijskih igara u Atini 1896. godine.

Prve moderne Olimpijske igre okupile su oko 70.000 gledalaca što je vratilo na velika vrata ovu antičku tradiciju i pomoglo popularizaciji sporta. Druge Olimpijske igre održane su u Parizu 1900. godine, koje su organizovane zajedno sa Svjetskom izložbom i tako pojačale efekat spektakla manifestacija.

Poseban razvoj sporta u modernom društvu pridodaju stadionski sportovi poput fudbala i ragbija, koji postaju dio spektakla modernog društva. Fudbal kao sport svoju genezu doživljava tokom čitavog 19. vijeka, kada se postepeno uvode neka pravila koja se i danas koriste.

Godine 1855. se osnivanju i prvi engleski fudbalski klubovi, pa tako dolazi do sve veće popularizacije fudbala, koji će usloviti i osnivanje prvog fudbalskog saveza u Londonu 1863. godine. Propisuje se 13 pravila igre čiji se pravilnik mijenja sve do 1924. godine. Igranje glavom je uvedeno 1870. godine, kao i igrač na poziciji golmana.

Pročitajte još

Razvoj biciklističkog sporta doživljava veliki uspjeh sa početnim trkama održanim na ruti Bordo – Brest- Pariz 1891. godine, koje su okupile veliki broj publike, što će inicirati pojavu trka Tur de Frans 1903. godine, koju osniva Anti Degranž, urednik časopisa L’Auto, sa ciljem povećanja tiraža. Nakon organizovanja Trke oko Francuske počinje niz dešavanja u ovom sportu poput Tur de Belžik 1908. godine i Điro d’Italija 1909. godine.

Kraj 19. vijeka donosi razvoj industrije automobila, kao i same početke organizovanja prvih trka. Prve automobilske trke počinju 1894. godine u organizaciji pariskog lista Le Petit Žurnal na ruti od Pariza do Ruana na udaljenosti od 80 km, a prosječna brzina automobila iznosila je 16,4 km/h. Na ovoj trci su učestvovala 102 takmičara, koji su platili kotizaciju od 10 franaka.

Pjer Grifard, urednik lista i organizator događaja, promovisao je ove trke pod novinskim naslovom “Takmičenje za kočije bez konja”. Prvi automobili koji su učestvovali bili su pod markom Pežo, De Dion-Bouton i Panhard. Rastom interesovanja za automobile organizuju se i prve međunarodne trke pod pokroviteljstvom prvih visokotiražnih novina Njujork Herald, vlasnika Čejmsa Gordona Beneta, koji je ponudio trofej za koji su se svake godine takmičili nacionalni klubovi.

Konjički sportovi, koji su bili nekad rezervisani samo za aristokratiju, postaju popularni i kod drugih slojeva društva. Svoju popularizaciju doživljavaju najprije u Francuskoj, pogotovo nakon 1891. godine, kada dolazi do uvođenja zakona o slobodnim opkladama na trkalištima i osnivanjem konjičkih kladionica.

Razvoj biciklističke i automobilske industrije u velikoj mjeri utiče i na razvoj velikih sportskih takmičenja koja postaju odlična sredstva promocije među tadašnjim evropskim društvom. Dolazi do povezivanja svijeta sportskog spektakla sa umjetničkim i književnim stvaralaštvom tog doba. Reklama postaja dominantan faktor preko umjetnosti plakata, a sport postaje dominantan motiv za slikare i pisce, koji putem njega pokušavaju da objasne opštu sliku društva.

Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu