Pretočiti život sportskih junaka u knjigu ili film već je nešto sasvim drugo.
Uoči svjetskog prvenstva u Kataru dajemo vam spisak filmova koje bi trebali (ponovo) da pogledate, a koji su odlično prihvaćeni kod publike. Naravno, među njima se nalazi i „Montevideo, Bog te video“, ali smo uvjereni da ste ovaj film vidjeli bar tri puta u zadnjih pet godina.
Filmovi nisu poredani ni po gledanosti, ni po zaradi, niti po tome kakav su trag ostavili u svjetskoj kinematografiji. Vama ostavljamo da napravite vlastitu top listu. Ili da postojećem spisku dodate neki drugi film.
„Dva Eskobara“ („The Two Escobars“, 2010)
O jednom Eskobaru, Pablu naravno, znamo jako puno. O drugom Eskobaru, kolumbijskom fudbaleru Andresu, znamo puno manje, zapravo o njemu se puno više saznalo nakon njegove smrti. U dokumentarcu Džefa i Majkla Zimbalista možemo vidjeti koliko su sudbine dva Eskobara bile povezane iako se fudbaler i kralj kokaina nisu previše družili.
Početkom devedesetih godina fudbalski klubovi u Kolumbiji postali su igračka narko kartela. Klubovi su finansirani novcem od droge – nisu gazde narko kartela bili vođeni samo sportskim motivima, izazovima; klubovi su služili i za nezakonite poslove. Jačanjem klubova osnažila je i reprezentacija Kolumbije koja se 1994. plasirala na SP održano u SAD. Euforični navijači očekivali su (najmanje) finale ali je sudbina htjela drugačije – Kolumbija ispada u prvom krugu. Jedan od tragičara postao je Andres Eskobar, koji je loptu skrenuo u vlastitu mrežu za pobjedu domaćina protiv Kolumbije. Posljedice za Andresa bile su strašne, najstrašnije moguće.
„Maradona“ (2008)
Film o životu legendarnog Dijega Armanda Maradone koji je režirao Emir Kusturica. Priča prati “El Pibea” u Buenos Ajresu. U ovom filmu viđene su nevjerovatne scene kao što je intervju u jednom od najozloglašenijih kabare barova, dok su svuda unaokolo polugole plesačice.
„Navijačko ludilo“ („The Football Factory“, 2004)
Svijet fudbala nemoguće je odvojiti od svijeta navijača. „Navijačko ludilo“ priča je o onom ekstremnom dijelu navijačke priče – huliganizmu. Priča prati Tomija Džonsona, koji nedostatak adrenalina u normalnom životu nadoknađuje vikendima. Sukobi s protivničkim navijačima, primanje i davanje batina dio su životne priče njega i njegove ekipe.
Film nas vodi u svijet nasilja, fudbalskih huligana i jednog od najvećih rivalstava (navijačkih) na svijetu – Čelsija i Milvola. Film je baziran na književnom predlošku Džona Kinga, prilično uvjerljivo prikazuje navijačku svakodnevicu o kojoj često govore i sude oni koji o navijačkoj subkulturi znaju vrlo malo ili ništa.
Glavnu ulogu u filmu tumači Deni Dajer, koji je kasnije snimio seriju dokumentaraca pod imenom „The Real Football Factory“, o najvećim navijačko-klupskim rivalstvima na svijetu.
„Bijeg u pobjedu“ („Escape to Victory“, 1981)
Inspirisan mađarskim filmom „Dva poluvremena u paklu“ Zoltana Fabrija iz 1961. godine, Džon Hjuston je prikazao kako je fudbal često više od igre, sredstvo propagande. Priča počinje kada grupa zarobljenih savezničkih vojnika pristane na utakmicu protiv fudbalske reprezentacije nacističke Njemačke. Nacistima je utakmica potrebna kako bi pokazali da su i na fudbalskom terenu superiorni dok vojnici planiraju da iskoriste utakmicu za bijeg.
Hjuston je okupio vrlo zanimljivu glumačku ekipu. Maks fon Sidou, Majkl Kejn i Silvester Stalone glavni su glumački aduti. Tu nije kraj – zanimljivost i vrijednost filma su tadašnje fudbalske zvijezde koje su nastupile u filmu (Bobi Mur, Osvaldo Ardiljes, Paul Van Himst, Kazimjež Dejna i za mnoge najveći fudbaler u istoriji Pele). Zabavan, za neke u dijelovima pretjerano patetičan „Bijeg u pobjedu“ je obavezna filmska lektira ne samo za ljubitelje najvažnije sporedne stvari na svijetu.
„Zatvorski krug“ („Mean Machine“, 2001)
Nekadašnji fudbaler raznih premijerligaških klubova Vini Džons glumi reprezentativca Engleske kojeg proganjaju priče o navodnom namještanju utakmica. Zbog vožnje u pijanom stanju, Vini odlazi u zatvor, gdje će se kasnije organizovati meč između čuvara i zatvorenika. Posebno zanimljivo je što golmana glumi Džejson Statam.
„Prokleti Junajted“ („The Damned United“, 2009)
Riječ je o biografskoj priči o Brajanu Klofu, tvorcu čuda iz Notingema, prema mnogim anketama i dalje najboljem treneru u istoriji Engleske. Film opisuje Klofovu trenersku karijeru, uspon od četvrte lige od prvog velikog neuspjeha – kratke epizode u Lids junajtedu (to je prokleti Junajted iz imema filma) te preuzimanje Notingem Foresta, na čijoj je klupi ostao nešto kraće nego Arsen Venger u Arsenalu (od 1977. do 1992).
Iako je filmska priča sakrila dijelove Klofove biografije (alkoholizam), „Prokleti Junajted“ vrlo dobro prikazuje odnose unutar fudbalskog kluba, kao i prikaz engleskog fudbala.
„U potrazi za Erikom“ („Looking for Eric“, 2009)
Priča u kojoj je u glavnoj ulozi legendarni napadač Mančester junajteda Erik Kantona. U stvari, ovaj film nije priča o njegovim dogodovštinama na terenu, nego o privatnom životu. O odnosu s bivšom suprugom, sinom kojeg je uhvatio da puši marihuanu i mnogim drugim stvarima…
„Messi“ (2014)
Dokumentarni film španskog reditelja Aleksa de la Iglesije („Dan zvijeri“, „Perdita Durango“) priča je o jednom od najboljih fudbalera u istoriji igre. Iglesia je prikazao Mesijevu životnu priču od početaka, dolaska malog dječaka u Barselonu (koja je pomogla u rješavanju Mesijevih zdravstvenih problema) do zvjezdanih trenutaka, osvajanja klupskih trofeja, rušenja različitih rekorda.
O Mesiju govore bivši i sadašnji saigrači, te velikani fudbala. Iako je 90 minuta premalo za sve Mesijeve domete, dokumentarac je zanimljiva priča o velikom igraču. Iako je u dresu Barselone osvojio sve, i to nekoliko puta, Mesi u Argentini nije dostigao slavu Dijega Armanda Maradone.
„Majk Baset: Engleski selektor“ („Mike Bassett: England Manager“, 2001)
Priča o Majku Basetu je priča o neotesanom treneru nižih liga koji dobija šansu da vodi reprezentaciju Engleske i priprema ih za SP. Baset nije uspio da osvoji Mundijal s Gordim Albionom, ali je zadivio čitavu naciju i dobio poštovanje koje nikada nije imao.
„Sportska groznica“ („Fever Pitch“, 1997)
Romantična komedija bazirana na književnom predlošku Nika Hornbija. Radnja filma upoznaje nas s Polom Asvortom (Kolin Firt). Pol je pravi navijač – od malih nogu navija za Arsenal (onaj Vengerov iz Londona), a ljubav prema klubu naslijedio je od oca. Godine prolaze, Pol je profesor engleskog jezika, ali ljubav prema klubu ostala je ista. Međutim, pojavila se i nova ljubav – Sara. Kako nju Arsenal i fudbal uopšte ne zanimaju Pol mora odlučiti koja je ljubav važnija i jača.
“Sportska groznica” izvrsno opisuje ljubavne jade navijača, ljubitelja fudbala kada je suočen s novim životnim obavezama.
“Čudo iz Berna“ („Das Wunder von Bern“, 2003)
Jedna od najvećih pobjeda njemačke fudbalske reprezentacije, ujedno i jedno od najvećih iznenađenja, dogodilo se 1954. godine na SP u Švajcarskoj. Svjetskim je fudbalom tada vladala Laka konjica – zlatna generacija mađarskog fudbala predvođena Ferencom Puškašom. U prvoj fazi prvenstva Mađari su pobijedili Njemačku nevjerovatnim rezultatom – utakmica je završila 8:3. Reprezentacije su se ponovo sastale u finalu, Mađarska je povela 2:0 i… stala. Njemačka je preokrenula rezultat i sa 3:2 osvojila šampionat.
Iznenađenje je bilo toliko da se i danas vode rasprave o, navodnom, dopingu igrača Njemačke. Film tematizuje događaje iz Berna, ali istovremeno prikazuje i poslijeratnu Njemačku, te koliko je jedno od najvećih iznenađenja u fudbalskoj istoriji uticalo na raspoloženje nacije.
„Zidane: A 21st Century Portrait“ (2006)
S obzirom na to da je jedan od najboljih igrača u istoriji fudbala, bilo je samo pitanje vremena kada će Zinedin Zidan dobiti dokumentarac. Međutim, film o Francuzu je obrađen kroz samo jednu utakmicu, i to onu sa Viljarealom 2005, kada je Zidan isključen zbog tuče.
Film je rađen sa 17 različitih sinhronizovanih kamera koje su pratile svaki minut utakmice.
„The Goal! Triology“ (2005-2009)
Priča o meksičkom imigrantu Santjagu Munjezu koji živi u Los Anđelesu i radi kao baštovan.
Njegov san se ostvaruje kada je prošao probu u Njukaslu da bi potom uslijedile fudbalske dogodovštine i prelazak u Real iz Madrida. Naravno, tu je i SP.
„Baš kao Bekam“ („Bend It Like Beckham“, 2002)
Ne, ovo nije priča o Dejvidu Bekamu. Ovo je filmska priča o Džesminder, djevojci koja voli Bekama, ali još više voli da igra fudbal. Upravo zbog strasti prema ovoj igri Džes postaje crna ovca porodice. Članovi tradicionalne indijske porodice nisu oduševljeni da djevojčica trči za loptom.
Fudbal je glavni motiv duhovite, životne priče – sukobu starih i mladih, tradicionalnih roditelja i klinaca koji vole drugačije stvari, probati nešto svoje. Priča prisutna u svim društvima, često viđena, ali ispričana na drugačiji, zabavan, ali ne i banalan način.
„Pele: Legenda je rođena“ („Pele: Birth of a Legend“, 2016)
Godine 1958, u finalu Svjetskog prvenstva između Brazila i Švedske, svijet je upoznao Edisona Arantesa de Nasimenta poznatijeg kao Pele. Sedamnaestogodišnjak je u finalu postigao dva gola i Brazil je postao svjetski šampion (pobjeda 5:2, utakmica koja je promovisala brazilski napad Pele – Didi – Vava). Upravo ovom utakmicom počinje film „Pele: Legenda je rođena“ reditelja Džefa i Majkla Zimbalistija (isti redatelji su odgovorni za spomenuti dokumentarac „Dva Eskobara“).
Iako je film u nekim trenucima pretjerano nerealan u prikazu fudbalske igre donosi nam mnoge detalje iz djetinjstva velikog Pelea – od siromaštva Brazila do titule najboljeg igrača na planeti (za mnoge i najboljeg svih vremena). Peleova priča je prava filmska – postići takav uspjeh u okruženju u kojem je teško (pre)živjeti, siromaštvu, zaista je velika, životna i, zahvaljujući rediteljima, filmska priča.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu