Slučaj kontumacije ruskih velemajstora Danila Dubova i Jana Nepomnjaščija na Svjetskom prvenstvu u brzopoteznom šahu, u Uzbekistanu, podijelio je šahovski svijet.
Na tapetu su uglavnom ova dvojica šahista zbog “konjskog cirkusa”, jer su odigrali 13 poteza samo ovim figurama. Sudija simptomatičnog prezimena, Ivan Sirovi (Slovačka), procijenio je da je u pitanju dogovoreni remi, koji je degradirao drevnu igru i obojici upisao “nulu” u tabelu.
– Da li su unaprijed dogovoreni remiji nezakoniti? Zato što se to mnogo dešava na svim turnirima. Da li su odigrani potezi bili pravilni? Ako jesu, da li su kažnjeni zbog tih poteza ili zbog saglasnosti na remi? Šta bi bilo da partije nisu bile prenošene uživo? Da li bi tada to bilo prihvatljivo? Da li će se ovo univerzalno primjenjivati ili je ovo samo reakcija na nešto što izgleda provokativno – bio je komentar jednog indisjkog sudije.
Direktan uticaj na borbu za titulu
Norveški velemajstor Magnus Karlsen je angažovao Dubova kao svog pomoćnika u meču za titulu svjetskog šampiona upravo protiv Nepomnjaščija 2022. godine.
– Dobro je što su se počele kažnjavati partije koje su unapred dogovorene. Mislim da su glavni sudija i Komisija za žalbe ispravno uradili – rekao je on.
Ova odluka je, povrh svega, uticala i na titulu. Da Dubov nije kažnjen, imao bi isti broj poena kao i novi-stari šampion Karlsen, ali i bolji dodatni kriterijum!
– Jasno, kao šahista osjećam se čudno da je ishod turnira odlučen nečim što se nije dogodilo na šahovskoj tabli. Ali važno je da će ljudi promisliti dva puta prije nego ponovo dogovore partiju kao što je ova – naveo je Karlsen.
Da se nešto slično ne bi ponavljalo izneo je i prijedlog.
– Mislim da ne bi trebalo da bude moguće ponuditi remi u šahu. Osim očiglednih remija. Ako želite da remizirate, nađite način da ponavljate poteze, ako je pozicija remi – zaključio je on.
Dvostruki aršini sudija
Pravin Tipsaj, sedmostruki šampion Indije, ne slaže se sa odlukom sudije.
– FIDE pravila ili pravila turnira ne zabranjuju takve partije. Remi zbog ponavljanja poteza i složiti se sa remijem je pravo koje igrač ima. Ova pravila treba promijeniti, pa tek onda preduzimati akciju. Ranije je bio sklopljen remi poslije samo 3 poteza! U tom slučaju nije bila preduzeta akcija od strane sudije, tako da postupak sudije u partiji Dubov – Nepomnjašči krši pravila fer igre i jednakog tretmana – kategoričan je on.
Svoje mišljenje dali su i mnogi šahisti amateri na društvenim mrežama.
Dosta komentara se svodi na to da su Dubov i Nepomnjašči trebali da odigraju “normalne” poteze kako ne bi bili kažnjeni i tako “prevarili sistem”.
Dat je i konkretan prijedlog kojim bi se, smatraju, smanjio broj salonskih remija, da se za pobjedu dodjeljuju, kao u fudbalu, tri, a za neriješen rezultat po jedan bod.
Odbijanje rukovanja bez kazne
U inkrimisanoj partiji odigrani su pravilni potezi, koji se sudiji nisu “svidjeli”. Zašto, međutim, sudije “ne mogu” da reaguju, pozivajući se na Pravila igre, kada je očigledno odigran nepravilan potez, kao što se desilo u partiji istog kola Artemjev – Sjugirov?
Zašto sudije nisu reagovale kada je Jan-Krištof Duda (Poljska) odbio da se rukuje sa Denisom Hismatulinom (Rusija)? Zar i to nije degradacija drevne igre, izraz sportske nekulture?
Zar Duda na taj način nije izrazio politički stav tokom sportskog događaja i to zbog političkog stava protivnika, koji je izrazio van sportske arene?
Karpov i Kasparov
Ne mogu se prebrojati partije koje su “degradirale” drevnu igru, a među onima koji su to nekažnjeno radili bio je i Anatolij Karpov, koji je odigravši samo jedan potez i bez decidnog pristanka protivnika “primorao” Petera Leku na remi 1995. godine.
– Karpov je došao na partiju i rekao „igraš li na pobjedu“ a Leko, koji je tada imao 16 godina, rekao je „ne znam… mislim da ne“. Karpov je odgovorio „vrlo dobro“, potpisao formulare i otišao. Ovo je imalo duboko značenje jer su tada partije koje su završene prije petog poteza bile nerejtingovane – prisjetio se Nepomnjašči.
Ili čuveno vraćanje poteza Garija Kasparova (opet nesrećni skakač u centru afere) protiv Judit Polgar u Linaresu 1994. Sudija je vidio šta se desilo, ali je samo okrenuo glavu!
Dok je svijeta i vijeka, biće sudija na sportskim terenima koji će željeti da budu u prvom planu. Da li su svojim različitim odlukama kod sličnih problema zapravo oni koji degradiraju šah?
Svjetska šahovska federacija bi konačno morala mnoge stvari da “postavi na noge”.
– Neka 2024. donese FIDE sve što joj nedostaje: transparentnost, integritet, jasna pravila, jedinstvene standarde, mudre sudije, pažljive organizatore, prepoznatljive sponzore! Srećna Nova godina – riječi su Jana Nepomnjaščija, kojima se i autor teksta pridružuje.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu