Kada je bivši predsednik FIFA, Sep Blater, 2010. godine pročitao ime Katara kao organizatora Svjetskog prvenstva, cjelokupna sportska javnost ostala je šokirana. Ova država je u nadmetanju za organizaciju Mundijala pobijedila izuzetno jaku konkurenciju u vidu SAD, Australije, Japana, Južne Koreje. Zemlje čije ime ima znatno veću težinu u svijetu fudbala, koje imaju iskustva u organizaciji ovakvog nadmetanja, ali i posjeduju adekvatne objekte. Za razliku od njih Katar je morao da gradi praktično sve i to već dovoljno govori o finansijskoj moći ove zemlje i njenoj odlučnosti da barem na kratko postane centar sportskog sveta.
Odmah nakon što je ova bliskoistočna zemlja dobila organizaciju Mundijala, poteglo se pitanje na koji način je ona zaslužila čast da ugosti najbolje selekcije na planeti.
Počele su priče o malverzacijama prilikom izbora zemlje domaćina u kojima su učestvovali visoki zvaničnici FIFA. Svet je začudilo kako je jedna zemlja bez izražene fudbalske kulture i infrastrukture, u trci za organizacijom uspjela da pobijedi one koji po tom pitanju stoje znatno bolje od njih.
Na to su se nadovezale šokantne priče o neljudskom uslovima pod kojima su radnici gradili stadione za ovo takmičenje, a mnogi od njih su pritom i izgubili živote. To su priče koje punu deceniju uporedo prate organizaciju Svjetskog prvenstva, koje će definitivno biti drugačije od svih dosadašnjih – piše Blic
Jedna od specifičnosti predstojećeg Mundijala jeste da će on prvi put u istoriji biti održan zimi, pošto prosječna temperatura u Kataru tokom ljeta iznosi 41 stepen Celzijusa, a nerjetko se živa u termometru penje i do 50. podioka.
Tokom procesa kandidature, Katar je obećao naprednu rashladnu tehnologiju za stadione, terene za trening i zone za navijače, ali je ipak odlučeno da je sigurnija varijanta da se turnir održi zimi i to od 21. novembra do 18. decembra. To će usloviti i promjene u kalendarima nacionalnih šampionata, ali i međunarodnih klupskih takmičenja na svim kontinentima.
Katar – od ribara do milionera
Prije nego što pređemo na sve kontroverze koje se vrte oko predstojećeg Svjetskog prvenstva, valjalo bi malo bliže predstaviti organizatora.
Naime, Katar je zemlja koja se nalazi u Persijskom zalivu, površinski je osam puta manja od Srbije, sa populacijom od 2.500.000 stanovnika. Ipak, na tom malom prostoru koncentrisao se prestiž i bogatstvo kakvo ćete rijetko gde na svijetu sresti.
Svu svoju zahvalnost za munjevitu transformaciju iz ribarske zemlje u pustinji do jedne od najbogatijih država svijeta, Katar duguje nafti, čijim nalazištima ova zemlja uopšte ne oskudijeva. Na kapitalu poteklom od “crnog zlata” iznikao je najveći grad Katara, Doha, u kojem živi oko 60 odsto populacije koju uglavnom čine imućni stranci, dok je arapsko stanovništvo u manjini, ali gotovo svaki drugi nosi neku monarhijsku titulu.
Panorama Dohe mnogo se promijenila u posljednjih tridesetak godina. Kule od čelika i stakla iznikle su poput šume na mestu na kojem je nekada bila samo pješčana obala. Raskošni neboderi, luksuzni hoteli, ekskluzivni tržni centri, mnogobrojni muzeji, dio su onoga što ćete tamo naći. Ipak, jednako sa životnim standardom i cijene u Kataru su vrlo visoke, pa ukoliko planirate posetu ovoj zemlji tokom Mundijala morate računati i na to.
O bogatstvu ove zemlje dovoljno govori podatak da su čak 14 odsto stanovništva dolarski milioneri, a nezaposlenost je 2015. godine iznosila 0,1 odsto. Takođe prema nekim podacima najbogatija su država kada se u obzir uzme BDP po glavi stanovnika, koji u Kataru iznosi 102.000 dolara.
Katar raspolaže trećim svjetskim rezervama prirodnog gasa, a zalihe nafte su 15 milijardi barela. Obrazovanje je besplatno, kao i zdravstvena zaštita. Poslovi su garantovani, kao i stanovanje. Voda i struja su besplatni. U Kataru ne postoji porez – ne plaćaju ga ni stranci, ali oni ne mogu posjedovati nepokretnu imovinu u ovoj zemlji. Doha kao grad se neprestano razvija od momenta kada je 1971. godine, proglasio nezavisnost od britanske vlasti. Tako je i danas pa se može reći da je ovaj grad jedno veliko gradilište, gde konstantno niču nova, impozantna zdanja.
Slično kao i Saudijska Arabija i druge bliskoistočne zemlje, Katar je apsolutna monarhija sa praktično neograničenom moći kraljevske porodice Tani.
Političke stranke u zemlji ne postoje, kao ni bilo kakva nezavisna politička aktivnost. Propaganda drugih religija osim sunitskog islama može dovesti do krivičnog gonjenja. Situacija sa ljudskim pravima i slobodama baš i nije najsjajnija, jer su one prilično ograničene kao i u susjednim državama. Ili bolje rečeno, na njih se drugačije gleda u odnosu na zapadnjački svet.
Iako je relativno liberalnija od recimo Saudijske Arabije, od posetilaca se ipak očekuje da se ponašaju na način koji nije uvrjedljiv za lokalce. To podrazumeva da nema fizičke intimnosti na javnim mjestima, alkohol, iako nije zabranjen, sme da se konzumira samo u licenciranim barovima ili u sopstvenoj kući. Takođe, konzervativno oblačenje je obavezno, a to posebno važi za žene.
Muškarci i žene ne mogu zajedno da posećuju džamije, postoje zasebni ulazi za oba pola. Zakoni su po pitanju pravila oblačenja veoma striktni.
U cijelom Kataru postoji jedan distributer alkohola, a on je u vlasništvu države. Treba pomenuti i da je cijena svih alkoholnih pića visoka, ali je najavljeno popuštanje po tom pitanju uoči samog Mundijala. U zemlju se ne može unijeti alkohol, kao ni elektronske cigarete i duvan za žvakanje.
Što se tiče bezbjednosti, Katar se smatra najbezbednijom zemljom na Bliskom istoku, a sve zahvaljuljući strogim zakonima koji se momentalno sprovode.
Izbor Katara za domaćina Mundijala 2022. godine podigao je dosta prašine i nije trebalo da prođe mnogo vremena da krenu glasne optužbe na račun FIFA.
Javnost je odlučno upirala prstom u istaknute članove krovne fudbalske organizacije, optuživši ih da su primili veliku sumu novca da bi zauzvrat Kataru dodijelili organizaciju planetarnog šampionata.
Čak je sprovedena i nezavisna istraga, koju je FIFA kasnije naručila, ali tokom iste nisu pronađeni čvrsti dokazi za pomenute tvrdnje.
Predstavnici Katara negirali su optužbe da su kupili glasove delegata, a 2020. godine američki savez optužio je trojicu zvaničnika FIFA da su bili potplaćeni.
Sve je kulminiralo kada je “Sandej Tajms” objavio da je dobio gomilu dokumenata koji navodno otkrivaju koruptivne radnje prilikom procesa odabira domaćina Svjetskog prvenstva.
U centru afere našao Mohamed Bin Hamam, nekadašnji član izvršnog komiteta FIFA, koji je, kako se tvrdi, uplaćivao novac fudbalskim čelnicima u zamjenu za glas Kataru.
Komitet koji je lobirao za Katar u svrhu dobijanja domaćinstva Svetskog prvenstva u saopštenju je negirao bilo kakvu povezanost sa Bin Hamamom, istovremeno demantujući bilo kakve nečasne radnje. Međutim, kako su se oko Bin Hamama nakupile brojne afere i optužbe on je u julu 2012. godine privremeno supenovan iz fudbala.
Ipak, nedugo nakon suspenzije, Sud za sportsku arbitražu je odbacio doživotnu suspenziju, obrazloživši to “manjkom dokaza” za određivanje takve sankcije.
Bin Hamam je oštro negirao da je činio bilo kakve malverzacije, tvrdivši kako su koverte sa 40.000 dolara, koje su davane delegatima Karipske fudbalske asocijacije (CFU), zapravo, pokloni.
Na kraju iz svih tih optužni nije proizišlo ništa, pa je organizacija Mundijala ostala u rukama Katara u kojem je 1. aprila obavljena i svečana ceremonija žreba.
Mračna strana Svetskog prvenstva
Prema informacijama koje je početkom 2021. godine objavio “Gardijan”, tokom izgradnje objekata za Mundijal u Kataru poginulo je 6.500 radnika, migranata iz Indije, Pakistana, Nepala, Bangladeša i Šri Lanke.
Novinari pomenutog lista navode da je stvaran broj mrtvih znatno veći jer nema podataka iz Kenije i Filipina, te još nekih zemalja iz kojih je došao veliki broj radnika. Kako je saopštila “FerSkver grupa”, oni nisu stradali isključivo na gradilištima stadiona, već i na objektima propratne infrastrukture poput puteva, nadvožnjaka, stanica, hotela itd.
Podsećamo, Katar je za potrebe Svjetskog prvenstva u fudbalu izgradio sedam stadiona, novi aerodrom, novi metro i nove puteve, a u njihovoj gradnji učestvovalo je oko 30.000 radnika iz pomenutih zemalja.
“Amnesti internacional”, organizacija za zaštitu ljudskih prava, optužila je Katar da se služi prinudnim radom. Oni su saopštili da radnici žive u lošim uslovima, plaćaju visoke naknade za zapošljavanje, ali i da im se ne isplaćuju nadnice i oduzimaju im se pasoši.
Vlada Katara tvrdi da je ta cifra poginulih preuveličana, pošto obuhvata hiljade stranaca umrlih nakon što su živjeli i radili tamo duži niz godina. Takođe, tvrde da su mnogi od njih radili na poslovima koji nemaju veze sa građevinskom industrijom.
“Gardijan” tvrdi i da su poslodavci za gotovo 80 odsto smrtnih slučajeva, kao uzrok smrti naveli “prirodnu smrt”, a brojna tijela nađena su na gradilištima.
Ipak, prema rečima katarskih vlasti, između između 2014. i 2020. godine umrlo je svega 37 radnika koji su gradili stadione za Svjetsko prvenstvo.
Na dan žrijeba za Svetsko prvenstvo njemački umetnik Foker-Johanes Trib napravio je potez kojim je skrenuo pažnju čitavog svijeta na okolnosti pod kojima su izgrađeni objekti za predstojeću Mundijal. On je ispred sjedišta FIFA u Cirihu prosuo 6.500 fudbalskih lopti ispunjenih pijeskom, koje su simbolizovale poginule radnike na gradilištima u Kataru.
Podsetimo, Svetsko prvenstvo u Kataru će trajati od 21. novembra do 18. decembra, biće prvo na Bliskom istoku, ujedno prvi put da je neka islamska zemlja domaćin, ali i poslednje u ovom formatu, jer će od sljedećeg učestvovati 48, umesto 32 selekcije kao dosad.
Najnovije vijesti Srpskainfo i na Viberu